ACIKGOZLAW

Yurt dışında boşanan Türk vatandaşı olan çiftlerin boşanma kararını ülkemizde geçerli olmaması yaşanılan en büyük problemlerdendir. Yurt dışında alınan boşanma kararı, tanıma tenfiz davası ile ülkemizde geçerli kılmak adına açılan bir davadır. Tanıma tenfiz davası açılmadığı takdirde Türkiye’de taraflar nüfus kayıtlarında hala evli görüneceklerinden dolayı yeni bir evlenme durumu söz konusu olduğunda bu mümkün olmayacaktır. Ayrıca Türkiye’de boşanma tanınmazsa evli sayılmanın hukuki sonuçları devam edecektir. Mesela eşlerden birisi öldüğünde diğeri onun mirasçısı olabilecektir.  

Tanıma davası nedir?

Yabancı mahkemenin vermiş olduğu boşanma kararının Türkiye’de geçerli olması için açılan davadır. Tanıma davası, durum tespitine yönelik bir davadır. Yalnızca boşanma kararının Türkiye’de geçerli olması isteniyorsa tanıma davası açması yeterlidir.

Tenfiz davası nedir?

Tanıma davasında olduğu gibi yabancı mahkemenin vermiş olduğu kararın ülkemizde geçerli olması adına açılan bir davadır. Ancak tanıma davasından farkı vardır; icrai nitelikte olan kararlar adına tenfiz davası açılabilir. Tanıma davasında durum tespitine yönelik karar varken tenfiz davasında icrai nitelikteki kararın icraya geçmesi adına açılan bir dava türüdür. Boşanma kararı ile birlikte velayet, nafaka, tazminat gibi icrai hükümler verilmiş ve ülkemizde geçerli olması isteniyorsa tenfiz davası açılması gerekmektedir.

Tanıma tenfiz davası açmak için gerekli belgeler;

• Yurt dışında boşanıldığına dair alınmış mahkeme kararı: Tanıma davası için boşanma kararı; tenfiz davası için ise velayet, nafaka, tazminat gibi icrai türdeki mahkeme kararıdır. Davayı açarken söz konusu mahkeme kararının ası sunulmalıdır. Kararın aslından kasıt ise mühürlü ve ıslak imzalı olması demektir.

• Mahkeme kararının kesinleşme şerhinin aslı ve apostil şerhi: Henüz kesinleşmeyen karara dayanarak ülkemizde tanıma tenfiz davası açılamaz. Yurt dışında verilen karara kesinleşme şerhi adı verilen ek karar alınmalıdır. Mahkemenin vermiş olduğu boşanma kararı kararın verildiği gün değil, kesinleştiği tarihten itibaren hüküm oluşur, boşanma tarihi kesinleştiği tarihtir. Unutulmamalıdır ki kesinleşme şerhi dava şartıdır.
• Tanıma Tenfiz Belgelerinin Çevirisi: Yabancı mahkemeden alınacak olan kararın mahkemeye sunulması için yeminli tercüman tarafından Türkçeye çevrilmesi zorunludur. Ayrıca Türkçeye çevrilen metnin noterden ya da konsolosluktan mutlaka onaylatılması gerekmektedir.
• Pasaport ya da Nüfus Cüzdanı Fotokopisi

Tanıma-Tenfiz davası görevli ve yetkili mahkeme

Görevli mahkeme aile mahkemesidir. Yer yönünden yetkili mahkeme ise davayı açacak olan kişinin ikametgahında, ikametgahı yoksa sakin olduğu yerde açılabilir. Ancak ikamet ettiği ve sakin olduğu yer mevcut değilse Ankara, İstanbul, İzmir mahkemelerinden birinde açılabilir.

Tanıma-Tenfiz davası için Türkiye’ye gelmem şart mı?

Avukat aracılığıyla dava yürütülüyorsa tanıma tenfiz davası için Türkiye’ye gelme zorunluluğu bulunmamaktadır, duruşmaya katılım zorunluluğu yoktur. Vekiller aracılığıyla takip ettirilmesi halinde davacının özellikle katılma zorunluluğu bulunmamaktadır.

Tanıma-Tenfiz davasında onay ve apostil ne demektir?

Öncelikle onayın tanımını yaparsak onay, yabancı mahkeme tarafından verilen boşanma ilamının hangi merciden verildiğini belirten işleme denilmektedir. Apostil ise Lahey Anlaşması’nı imzalayan ülkelerin birinde düzenlenen resmi belgelerin diğer ülkede ibrazını gerçekleştirebilmesini sağlar. Daha doğru deyişle bir ülkede resmi evrakın diğer ülkede yasal olarak kullanımını sağlar. Resmi belgedeki kararı hangi ülke verdiyse apostil o ülkeden alınır.

Tanıma-Tenfizde yeni düzenleme

Tanıma tenfiz davası ile yurt dışında boşanan çiftlerin kararının tanıması tenfizi Türkiye’de ancak yargı makamı ile mümkündür. Ancak yurt dışında verilen boşanma, ayrılık ve evliliğin butlanına dair kararlar adına yeni bir düzenleme ile yargı makamları ile birlikte yurt dışında konsoloslukların, yurt içinde ise nüfus mdürlüklerinin tanıma tenfiz işlemlerini yapabileceği düzenlenmiştir. Yeni düzenleme, 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu’na 17/04/2017 tarihli 690 sayılı KHK ile eklenen 27/A maddesi ile getirilmiştir. İlgili kanun gereği, bu işlem eşlerin birlikte müraacatı ile mümkün olacaktır aksi halde yine Türkiye’de tanıma tenfiz davası açmak gerekecektir.

Yeni düzenleme ile tanıma tenfizin dava açmadan yapılabilmesı için gerekenler;

• Öncelikle yabancı mahkemenin vermiş olduğu boşanma, ayrılık ya da evliliğin butlanına ilişkin bir kararın olması gerekmektedir. Ayrıca bu karar kesinleşmelidir.
• Taraflardan birisinin başvurusu yeterli olmayıp her iki tarafın da başvurusu şarttır.
• Diğer önemli husus ise tanıma tenfize konu edilecek olan karar, Türkiye’de bulunan yargı düzenine aykırı bir karar olmamalıdır.

Kararın nüfusa işletilmesi için gerekli belgeler ise;

• Nüfus kütüğüne yabancı mahkeme tarafından verilen kararın tescil talebini içerir dilekçe
• Yabancı mahkeme kararının aslı, onaylı örneği
• Yabancı mahkeme kararının noter ya da konsolosluk onaylı tercümesi,
• Yabancı mahkeme kararının kesinleştiğine dair onanmış belge,
• Onanmış belgenin onaylı tercümesi.

Bütün bu şartların bulunması halinde, ilgili kişiler birlikte yetkili nüfus müdürlüğüne tescil için talepte bulunabilecektir.

AVUKAT HAYRETTİN AÇIKGÖZ